Í tilefni af svörum samninganefndar ríkisins um ályktun frá flugmönnum Landhelgisgæslunnar
Frá Félagi íslenskra atvinnuflugmanna – í tilefni af svörum samninganefndar ríkisins um ályktun frá flugmönnum Landhelgisgæslunnar
Í tilefni af svörum samninganefndar ríkisins (SNR) um ályktun frá flugmönnum Landhelgisgæslunnar vill Félag íslenskra atvinnuflugmanna (FÍA) koma eftirfarandi athugasemdum á framfæri.
Í málflutningi sínum lítur samninganefndin með öllu framhjá því að eðli starfa flugmanna Landhelgisgæslunnar er ekki hægt að líkja saman við önnur störf opinberra starfsmanna.
Sérstaða flugmanna LHG er að mati FÍA augljós og verður að taka tillit til þess við gerð kjarasamnings en þeir standa í framlínu í björgunaraðgerðum þar sem mannslíf eru oft í húfi, fljúga loftförum við afar krefjandi aðstæður, með veikt og slasað fólk og starfa þannig undir miklu álagi.
Mikilvægt er að bæði staða þeirra í starfi og flugöryggi sé vel tryggt.
SNR leggur mikla áherslu á að afnema beintengingu kjarasamnings flugmanna hjá LHG við kjarasamning FÍA við Icelandair. Því til grundvallar hefur nefndin vísað til úrskurðar gerðardóms í máli ríkisins og Flugvirkjafélags Íslands og fullyrðir að tenging við kjarasamninga á almennum markaði sé ólögmæt.
- Þetta er ekki rétt þar sem skylda til beintengingar var afnumin með lagabreytingu á lögum um Landhelgisgæsluna árið 2006. Aftur á móti er enn heimild til að semja áfram á þann veg sem hafði verið samið, líkt og gert var til fjölda ára eftir breytinguna. Það er því ekki í andstöðu við lög að gera það áfram.
- Starfsaldurslistar flugmanna geti haldið gildi sínu án þess að fara gegn lögum og reglum sem gilda á opinberum vinnumarkaði, enda er þeim ætlað að tryggja lágmarksréttindi og vernd fyrir opinbert starfsfólk. Krefjist starfsumhverfi frekari réttinda til að tryggja flugöryggi ætti ekkert að vera því til fyrirstöðu.
- Beintengingin tryggir að afar eftirsóttir starfskraftar sem þjálfaðir eru við mikinn tilkostnað af ríkinu leiti ekki strax í önnur störf sem felur þannig í sér hagræði en ekki óhagræði.
- FÍA furðar sig einnig á ummælum SNR um að FÍA hafi hafnað samtali um þau starfskjör sem er að finna í kjarasamningi FÍA við Icelandair enda á það ekki við rök að styðjast.
Samninganefnd ríkisins hefur einnig lagt höfuðáherslu á að afnema ákvæði kjarasamnings um starfsaldurslista. Sú niðurstaða SNR að flugöryggi sé nægilega tryggt með því að afnema starfsaldurslista endurspeglar skilningsleysi á starfsumhverfi flugmanna LHG og mikilvægi þess að heilbrigð öryggismenning sé í raun tryggð.
- Starfsaldurslistar eru ein af burðarsúlum heilbrigðrar sanngirnismenningar (e. Just culture) sem innleidd hefur verið í loftferðalög í gegnum alþjóðlegar skuldbindingar. Lög og alþjóðlegar skuldbindingar um flugöryggi og sanngirnismenningu hljóta að gilda framar starfsmannalögum.
- Hingað til hefur ekkert komið fram af hálfu SNR sem tryggir flugöryggi með sama hætti og starfsaldurslistar og hefur ríkissáttasemjari tekið undir það með FÍA. Tilvísanir SNR í lög sem eigi að tryggja flugöryggi, s.s. starfsmannalög og loftferðalög, duga ekki til og koma ekki í stað þess mikilvæga flugöryggistækis sem starfsaldurslistar eru.
- Án starfsaldurslista hafa stjórnendur óheft frelsi til að ráðskast með flugmenn og handvelja hvaða flugmenn verða flugstjórar og hverjir ekki. Slíkt ástand hefur skaðleg áhrif á öryggismenningu. Starfsaldurslistar tryggja faglegan framgang í starfi. Athuga skal að starfsaldurslistar eru ekki jafngildir æviráðningu enda þurfa flugmenn að standast hæfnipróf á hálfs árs fresti til að haldast á listum, starfsævina á enda.
- Tilvísun SNR í framangreindan gerðardóm í máli flugvirkja getur ekki átt við um störf og kjarasamning flugmanna í ljósi ólíks eðlis starfanna. Allt önnur sjónarmið eiga við um störf flugmanna heldur en flugvirkja varðandi mikilvægi starfsaldurslista, því í tilfelli flugmannanna snýst hann fremur um flugöryggi en starfsöryggi.
- Þá hefur FÍA bent á leiðir og heimildir til þess að starfsaldurslisti haldi gildi sínu þrátt fyrir það sem fram kemur í gerðardómi vegna flugvirkja LHG.
Kostnaðarsamar hugmyndir samninganefndar
Sem fyrr segir telur samninganefnd FÍA að samninganefnd ríkisins hafi ekki kynnt sér starfsumhverfi og -aðstæður flugmanna nægilega vel. Sem dæmi um hversu illa nefndin virðist hafa sett sig inn í málin má benda á að samningatillögur hennar munu að öllum líkindum kosta almenning hundruðir milljóna króna meira í aukakostnað en núverandi fyrirkomulag:
- Annars vegar vegna þess að ef hinn nýi samningur tryggir ekki sambærileg kjör og finnast á almennum vinnumarkaði er hætt við að hinir mjög svo eftirsóttu starfskraftar, þrautþjálfaðir björgunarflugmenn, myndu leita annað í leit að betri kjörum þegar þeir hafa verið þjálfaðir, með tilheyrandi tapi á þeirri tugmilljónafjárfestingu sem felst í þjálfun hvers flugmanns.
- Hins vegar mundi aukin starfsmannavelta flugmanna leiða til “speki leka” þ.e. að dýrmæt reynsla og sérhæfð þekking flugmanna LHG mundi tapast sem mundi rýra flugöryggi og björgunargetu LHG.
Samninganefnd ríkisins lýsir því yfir að hún hafi eindreginn vilja til að ná sanngjörnum samningi sem sé í samræmi við lög og reglur sem um störf flugmanna Landhelgisgæslunnar gilda. Skýtur það skökku við þar sem samningaviðræður við SNR hafa verið mjög einhliða viðræður af hálfu ríkisins þar sem eingöngu virðist koma til greina að samþykkja það sem kemur þeim megin frá að borðinu en ekki litið til sjónarmiða flugmanna og núgildandi kjarasamnings.
FÍA hefur fundið fyrir miklum stuðningi varðandi sjónarhorn flugmanna Landhelgisgæslunnar við samningagerð frá bæði dómsmálaráðherra og yfirmönnum Landhelgisgæslunnar en ljóst er að fjármálaráðuneytið virðist ekki hafa sama skilning á málinu og hefur nefndin reynst treg til að kynna sér séraðstæður flugmanna.
Ályktun frá flugmönnum Landhelgisgæslunnar
Kjarasamningar flugmanna Landhelgisgæslunnar hafa verið lausir frá 31. desember 2019 og hafa samningaviðræður gengið hægt og illa. Allan þann tíma höfum við lagt allt okkar undir til að halda uppi háu þjónustustigi þrátt fyrir undirmönnun og engan samningsvilja af hálfu ríkisins.
Sem handhafar lögregluvalds hafa flugmenn ekki verkfallsrétt. Því hafa kjarasamningar þeirra verið tengdir kjarasamningum sambærilegra starfsstétta, lengst af með lögbundinni tengingu, eða til 2006.
Fjármálaráðuneytið ræðst nú af kappi gegn þessu fyrirkomulagi, með skýrri kröfu um nýjan, frumsaminn kjarasamning án tengingar við sambærilegar starfsstéttir. Slíkt mun ekki bara hafa áhrif á kjör flugmanna heldur er það til þess fallið að stórauka starfsmannaveltu meðal flugmanna Landhelgisgæslunnar.
Að viðhalda stöðlum um leit og björgun í öllu veðri er kostnaðarsamt og ver Landhelgisgæslan hundruðum milljóna króna í þjálfun á hverjum flugmanni. Aukin starfsmannavelta er því fljót að vega upp aftengingu kjara við sambærilegar stéttir og gott betur.
Fjármálaráðuneytið vegur einnig hressilega að flugöryggi með kröfu um að afnema starfsaldurslista flugmanna sem er ein af grunnstoðum í öryggismenningu í flugi um allan heim. Það fyrirkomulag hefur reynst farsælt, enda tryggja slíkir listar gagnsæi, faglegan framgang í starfi og að flugmenn geti tilkynnt um atvik án ótta við refsingu. Engin málefnaleg rök fást frá ráðuneytinu sem styðja afstöðu þess og raunar hefur samninganefnd flugmannanna skynjað skort á fagþekkingu og skilning á sérstöðu starfs-greinarinnar í samningaviðræðum.
Fjármálaráðuneytið ræðst á verkfallsréttalausa starfsstétt og því erum við í nánast vonlausri stöðu.
Við stöndum frammi fyrir kjarasetningu fremur en kjarasamningi.
Enn alvarlega er að flugöryggi Landhelgisgæslunnar er stefnt í hættu með grafalvarlegum afleiðingum fyrir fólk sem þarf nauðsynlega á þeirri þjónustu að halda. Ríkissjóður má búast við hundruða milljóna aukakostnaði vegna stóraukinnar starfsmannaveltu flugmanna og tilheyrandi tapi á reynslu og þekkingu.
Við, flugmenn Landhelgisgæslu Íslands, lýsum hér með yfir miklum áhyggjum af framtíðarrekstri björgunarloftfara landsmanna allra, bæði til sjávar og sveita.
Við krefjumst sanngjarnrar og málefnalegrar kjarasamningagerðar.
Virðingarfyllst,
Flugmenn Landhelgisgæslu Íslands
FÍA fordæmir viðskipti ríkisstjórnarinnar við Bláfugl
Félag íslenskra atvinnuflugmanna (FÍA) fordæmir að íslenska utanríkisráðuneytið hafi ráðið flugfélagið Bláfugl, Bluebird Nordic, til þess að annast flutning á varningi, þ.á.m. hergögnum, vegna stríðsins í Úkraínu.
FÍA hefur ítrekað bent á það hvernig Bláfugl, sem starfar á grundvelli íslensks flugrekstrarleyfis og lýtur þannig íslenskum lögum, hefur brotið gegn íslenskri vinnulöggjöf með félagslegum undirboðum og gerviverktöku, og sniðgengið kjarasamning sinn við FÍA.
Bláfugl hefur auk þess alfarið hundsað niðurstöðu Félagsdóms sem féll þann 16. september síðastliðinn og með því gert alvarlega atlögu að stjórnarskrárvörðum rétti stéttarfélaga og réttindum íslensks launafólks sem vinnur samkvæmt kjarasamningi.
Það hlýtur að vera krafa okkar allra að íslensk fyrirtæki virði gildandi lög, kjarasamninga og niðurstöður dómstóla.
Það er því með öllu óásættanlegt að það fái að viðgangast að íslenska ríkið, í umboði skattgreiðenda, eigi viðskipti við félag á borð við Bláfugl.
FÍA hefur áður skorað á viðeigandi eftirlitsaðila, yfirvöld og ráðherra að láta sig málið varða og tryggja að Bláfugl fylgi íslenskum lögum og fari eftir niðurstöðum dómstóla.
Mikilvægt að tryggja sterka vinnulöggjöf á íslenskum flugmarkaði
FÍA tekur undir kröfur ASÍ varðandi breytingar á stjórnarfrumvarpi til laga um loftferðir þess efnis að flugliðum verði veitt fullnægjandi vernd gegn félagslegum undirboðum. Mikilvægt er að allur vafi verði tekinn af varðandi það m.a. um að flugrekendur sem starfi á grundvelli íslensks flugrekstrarleyfis starfi samkvæmt íslenskum lögum og fylgi íslenskum kjarasamningum.
FÍA skilaði einnig inn umsögn um lagafrumvarpið þar sem lögð var áhersla á að tryggja flugöryggi en einnig að vernda íslensk störf í flugi og vinna gegn því að flugstarfsemi verði útvistað eða hún færð til ríkja þar sem launa- og um leið framfærslukostnaður er mun lægri og félagsleg réttindi ekki tryggð.
Við höfum séð að flugrekendum sem stunda félagsleg undirboð hefur gengið afar illa að festa sig í sessi í Danmörku og hefur ítrekað verið bolað burtu þaðan. Er það vegna sterkrar vinnulöggjafar í Danmörku. Þetta segir okkur að við getum spyrnt á móti á sama tíma og við virðum fjórfrelsi EES samningsins.
Efst í huga FÍA við yfirferð frumvarpsins var að tryggja þurfi betur ráðningarfyrirkomulag flugmanna enda hefur það bein tengsl við flugöryggi. FÍA telur nú enn mikilvægara en áður að lagst verði með skýrum hætti gegn því að ráðningar flugmanna fari fram með óhefðbundnum hætti, þ.e. í gegnum starfsmannaleigur og með gerviverktakasamningum sem leitt geta til félagslegra undirboða. Telur FÍA mikilvægt að mörkuð verði skýr stefna í þessum efnum og að tækifæri sé til þess með nýjum lögum um loftferðir.
Fram kemur í greinargerðinni með frumvarpinu að framlag flugs og flugtengdrar starfsemi til vergrar landsframleiðslu á Íslandi er 13.4% á meðan sama hlutfall á heimsvísu er um 3.6%. Það er því ljóst að Íslendingar eiga mikið undir því að halda uppi öflugum flugrekstri hér á landi.
Í frétt ASÍ kemur fram krafa um að breytingar verði gerðar á frumvarpinu til að koma í veg fyrir enn frekari félagsleg undirboð í flugrekstri hér á landi og að stjórnarfrumvarpið í óbreyttri mynd opnar fyrir möguleika flugrekstraraðila til að sniðganga íslenska kjarasamninga. ASÍ telur mikilvægt að koma í veg fyrir að flugrekstraraðilar geti hundsað reglur á íslenskum vinnumarkaði með því að skrá sig erlendis. FÍA tekur undir þetta heilshugar.
Sjá frétt á vef ASÍ: https://www.asi.is/frettir-og-utgafa/frettir/almennar-frettir/asi-krefst-breytinga-a-frumvarpi-um-loftferdir/
Sjálfkjörið í Stjórn FÍA
Aðalfundur FÍA fór fram í gær á Grand Hótel. Sjálfkjörið var í Stjórn FÍA og mun Stjórn því vera óbreytt.
Stjórn FÍA 2022-2023
Formaður
Jón Þór Þorvaldsson Icelandair (2022)
Varaformaður
Guðmundur Már Þorvarðarson Icelandair (2021)
Meðstjórnendur
G. Birnir Ásgeirsson Air Atlanta (2021)
Gunnar Björn Bjarnason Flugfélag Íslands (2022)
Haraldur Helgi Óskarsson Air Atlanta (2021)
Hólmar Logi Sigmundsson Landhelgisgæslan (2021)
Högni B. Ómarsson Icelandair (2022)
Steindór Ingi Hall Icelandair (2022)
Sara Hlín Sigurðardóttir Icelandair (2022)
Fréttabréf FÍA
Nýtt fréttabréf er nú komið út. Meðal efnis má nefna:
- Framboð til stjórnar
- Evrópsk flug fá einkunnir
- Starfsánægja flugmanna á tímum Covid-19
- Fréttir frá EFÍA
- Breytt fyrirkomulag á flugskoðunum
- Hugleiðingar frá ritara FÍA
Fréttabréf desembermánaðar
Jólafréttabréf FÍA er nú komið út. Meðal efnis eru fréttir af vetrarþjónustu á Keflavíkurflugvelli, kjarasamningi við Erni og stöðu mála hjá flugmönnum Landhelgisgæslunnar sem hafa verið án samnings í tvö ár um þessar mundir. Gleðileg jól!
Starfsaldurslistar ein af burðarsúlum heilbrigðrar öryggismenningar
Sonja Bjarnadottir Backman, lögfræðingur FÍA, gerir grein fyrir alvarlegri stöðu samningamála milli Landhelgisgæslunnar og ríkisins.
FÍA hefur lýst yfir áhyggjum af stöðu flugmanna Landhelgisgæslunnar sem hafa verið án samnings í tvö ár eða frá áramótum 2019-2020.
Að sögn Sonju, lögfræðings FÍA, stranda samningar ekki á kaupum og kjörum heldur á flugöryggi; að samninganefnd ríkisins vilji afnema starfsaldurslista – „sem er eitt rótgrónasta úrræði flugrekenda og flugmanna til að tryggja flugöryggi og er ein af burðarsúlum heilbrigðrar öryggismenningar,“ segir Sonja í samtali við Morgunblaðið.
Það má lesa fréttina í heild hér.
Framsýn lýsir yfir fullum stuðningi við baráttu starfsfólks Bláfugls
Stéttarfélagið Framsýn hefur bæst í hóp þeirra sem lýsa yfir stuðningi við FÍA. Nú höfum við fengið yfirlýsingar frá fjölda stéttarfélaga og samtaka og má þar nefna: Flugfreyjufélag Íslands, Félag íslenskra flugumferðastjóra, Eflingu, ASÍ, BHM og Framsýn. Við erum afar þakklát fyrir stuðninginn. Ef íslensk fyrirtæki komast upp með háttsemi sem þessa er spurning hvaða stétt verður næst.
„Framsýn stéttarfélag gagnrýnir harðlega framgöngu Bláfugls og Samtaka atvinnulífsins vegna ólögmætra uppsagna félagsmanna FÍA. Um er að ræða algjört virðingarleysi gangvart starfsmönnum fyrirtækisins og grófa atlögu að grundvallarréttindum launafólks á Íslandi.
Framsýn lýsir yfir fullum stuðningi við baráttu starfsfólks Bláfugls og krefst þess að Bláfugl og Samtök atvinnulífsins standi við gildandi kjarasamning og niðurstöðu Félagsdóms sem dæmt hefur uppsagnir starfsfólks í kjaraviðræðum ólögmætar.
Samtökum atvinnulífsins ber að sjálfsögðu að fara eftir lögum og reglum sem gilda á íslenskum vinnumarkaði í stað þess að verja gjörning sem þennan hjá fyrirtæki sem ekki virðir settar leikreglur.
Framsýn krefst þess að Samtök atvinnulífsins hætti þessu uppistandi þegar í stað og virði gildandi kjarasamninga og niðurstöður dómstóla með því að koma vitinu fyrir stjórnendur Bláfugls. Svona gera menn einfaldlega ekki í siðmenntuðu þjóðfélagi.“
Sjá yfirlýsingu hér: https://www.framsyn.is/2021/11/01/framsyn-fordaemir-vinnubrogd-sa-og-blafugls-med-yfirlysingu/
Áskorun til Bláfugls og SA frá Félagi íslenskra flugumferðastjóra
Félag íslenskra flugumferðastjóra (FÍF) hefur gefið út flotta áskorun til Bláfugls og SA.
"Þann 16. september sl. var kveðinn upp dómur Félagsdóms í máli Félags íslenskra atvinnuflugmanna (FÍA) gegn Samtökum atvinnulífsins (SA) f.h. Bláfugls ehf. þar sem uppsagnir 11 flugmanna Bláfugls ehf. voru dæmdar ólögmætar.
Fyrir liggur að flugmennirnir störfuðu allir samkvæmt gildandi kjarasamningi FÍA og Bláfugls ehf. Hópuppsögnin fór fram í miðri kjarabaráttu og leitaði Bláfugl ehf. til erlendrar starfsmannaleigu í því skyni að ráða samsvarandi fjölda flugmanna á talsvert verri kjörum, undir því yfirskini að um verktaka væri að ræða.
Kjarasamningur FÍA við Bláfugl ehf. er enn í gildi. Ráðning verktaka í störf flugmanna er til þess fallin að grafa undan meginreglum íslensks vinnuréttar sem gilda um ráðningar í störf að nýju á grundvelli starfsaldurs. FÍF skorar á Bláfugl og Samtök atvinnulífsins að fara að gildandi kjarasamningi, virða niðurstöðu Félagsdóms og taka til skoðunar að ráða flugmenn sem vikið var úr störfum sínum með ólögmætum hætti að nýju."
FÍA þakkar fyrir veittan stuðning.
Sjá áskorun hér.
Flugfreyjufélag Íslands sýnir stuðning
FÍA þakkar kærlega fyrir stuðninginn frá Flugfreyjufélag Íslands!
Flugfreyjufélag Íslands skorar á Bláfugl og Samtök atvinnulífsins að standa við gildandi kjarasamning og virða niðurstöðu Félagsdóms.
Flugfreyjufélag Íslands telur að með framgöngu Bláfugls og Samtaka atvinnulífsins vegna uppsagna félagsmanna FÍA, sem nú hafa verið dæmdar ólögmætar, séu aðilar að gera alvarlega atlögu að grundvallarréttindum launþega og samstarfi aðila vinnumarkaðarins.
FFÍ áréttar enn og aftur sameiginlega yfirlýsingu frá 17. september 2020 sem SA voru aðilar að, þar sem kemur fram að aðilar séu sammála um að fara eftir leikreglum og lögum sem gilda á íslenskum vinnumarkaði.